Een franchise starten is een mooie kans om snel en efficiënt een zaak op te bouwen onder een bekend merk. Maar achter de bijna-garantie van succes schuilt een web van contractuele verplichtingen en financiële risico’s.
In België ontbreekt een specifiek wettelijk kader voor franchisecontracten, wat betekent dat franchisenemers extra waakzaam moeten zijn. “Lees het contract zorgvuldig en laat je bijstaan door een expert,” adviseert Dirk Clarysse, advocaat bij Philippe & Partners. Hoe bereid je je het best voor en welke valkuilen vermijd je? Een grondige analyse is onmisbaar voor wie sterk wil staan in onderhandelingen met machtige franchisegevers.
Waar moet je als ondernemer op letten?
Dirk Clarysse: “Franchisecontracten bieden een uitgelezen kans om een zaak te starten onder een bestaand concept, maar ze brengen ook risico’s met zich mee. In België bestaat er geen specifiek wettelijk kader voor deze overeenkomsten, wat het des te belangrijker maakt om je goed voor te bereiden. Lees het contract grondig en laat je bijstaan door een expert, zoals een advocaat. Vaak kan een adviseur helpen bij het onderhandelen over bepaalde voorwaarden.”
“Toch is het belangrijk realistisch te blijven: als franchisenemer ben je doorgaans de zwakkere partij in de onderhandelingen, zeker wanneer je deel uitmaakt van een groot merk zoals Delhaize. Pas wanneer je meerdere vestigingen beheert, win je iet of wat aan onderhandelingskracht.”
Financiële impact: wie betaalt wat?
Dirk Clarysse: “Franchisecontracten bevatten vaak bepalingen die een rechtstreekse impact hebben op jouw financiën. Neem bijvoorbeeld een supermarkt: de inrichting van je winkel – van de rekken tot de signage – moet vaak aan de normen van de franchisegever voldoen. De kosten hiervoor komen meestal op jouw bord terecht.”
“Kortingskaarten zijn een ander voorbeeld. Veel supermarkten bieden klanten voordelen via zulke kaarten, maar wie draagt de kosten van die kortingen? Volgens een Koninklijk Besluit van juni 2024 mag een franchisenemer maximaal 50% van deze kosten betalen. Het is belangrijk om op de hoogte te zijn van dergelijke nieuwe regelgeving, want het kan even duren voor dit in alle contracten correct wordt opgenomen.”
Duur van het contract: risico’s van niet-afgestemde termijnen
Dirk Clarysse: “Wie een franchise uitbaat, maakt in de opstartfase aanzienlijke investeringen. Denk aan vloeren, muurbekleding of gespecialiseerde apparatuur zoals bijvoorbeeld een afwassysteem. Controleer daarom of de afschrijvingstermijn van deze investeringen overeenkomt met de looptijd van je franchisecontract. Is dat niet het geval, dan loop je het risico om met financiële restanten te blijven zitten.”
“Hetzelfde geldt voor huurcontracten. Terwijl commerciële huurcontracten vaak een 3-6-9-regeling volgen, lopen franchisecontracten zelden synchroon. Soms is de franchisegever verantwoordelijk voor de huur van het pand, maar let ook hier op de details. Wie betaalt bijvoorbeeld de onderhoudskosten of eventuele indexeringen?”
Wat gebeurt er aan het einde van je contract?
Dirk Clarysse: “Het einde van een franchisecontract is vaak complex. Zo kan er een concurrentiebeding gelden, waardoor je na afloop van het contract geen andere commerciële activiteiten in het gehuurde pand mag ontplooien (als jij de huurder bent). Dit kan problematisch zijn als je huurcontract langer loopt dan het franchisecontract.”
“Daarnaast is het cruciaal om te weten hoe je moet omgaan met de resterende voorraad. Het laatste wat je wil, is dat je bij de beëindiging van het contract nog met een winkel vol onverkochte producten zit. Maak duidelijke afspraken over wie verantwoordelijk is voor die kosten.”
“Veel toekomstige franchisenemers zijn zo enthousiast over hun nieuwe avontuur dat ze het einde van het traject over het hoofd zien. Een goede voorbereiding kan echter veel problemen voorkomen. Zorg ervoor dat je contract niet alleen duidelijk is over de opstart, maar ook over de afwikkeling. Dat voorkomt onaangename verrassingen wanneer het avontuur ten einde loopt.”
